Doğuştan kalça çıkığı veya gelişimsel kalça displazisi, kalça eklemini oluşturan dokuların gelişim sürecindeki aksaklıklar nedeniyle anatomik olarak uygun olmayacak şekilde gelişim göstermesine bağlı ortaya çıkan bir sağlık problemidir. Eklemin gelişim göstermesiyle birlikte eklemdeki anormallik ilerleyebilir ve erişkinlik döneminde ciddi eklem hastalıklarına veya yaşam kalitesinde gerilemeye yol açabilir.
Kalça ekleminin bütünlüğü kalça kemiğindeki eklem çukuru ile uyluk kemiğinin eklem başı arasındaki anahtar-kilit tarzındaki uyumuyla sağlanır. Çocukluk çağında iki kemiğe ait eklem yüzeylerindeki bu uyum belirli hareketlerle bozularak uyluk kemiğinin eklem başlığının kalça kemiğinden ayrılması ve çıkık gelişmesiyle sonuçlanabilir. Eklem kapsülünün sık sık kalçadan çıkması ise büyüme ve gelişme sürecinde eklem dokusunun zedelenmesine yol açar. İlerleyen dönemlerde eklem sağlıklı yapısını kaybeder ve hareket özelliğini tamamen yitirebilir. Bu ise hem uyluk boyunda kısalmaya hem de yürüme bozukluğuna neden olabilir. Eklem yapısı bozularak erken yaşta eklem kireçlenmesi (osteoartrit) gelişebilir.
Doğuştan kalça çıkığının gelişme nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte anne karnındaki dönemde ve doğum sonrası gelişme sürecinde oluşan çeşitli şartlar ve rahatsızlıklar kalça çıkığı gelişme riskini artırabilir. Bu durumlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Aile öyküsü: Ailede çocukluk çağında kalça çıkığı öyküsü olan kişilerin çocuklarda da kalça çıkığı gelişme riski artar. Bu durum kalça eklemi anatomisini belirleyen genler nedeniyle açıklanabilir.
Cinsiyet: Yapılan bilimsel çalışmalar doğuştan kalça çıkığının kız çocuklarında daha fazla görüldüğü göstermiştir. Kız çocuklarında kalça kemiğinin daha geniş olması, eklemin gelişim sürecini ve anatomik yapısını etkilediğinden kalça çıkığına yatkın hale getirebilir.
İlk gebelik: İlk hamilelik döneminde olan kadınlarda rahmin yeterince genişlememesi anne karnındaki bebeğin dar bir alanda kalmasına ve kalça ekleminin yeterli gelişim gösterememesiyle sonuçlanabilir.
Büyük bebek: Çeşitli sağlık problemleri nedeniyle bebek boyutunun normalden fazla olduğu hallerde kalça eklemine olan bası artarak gelişim süreci olumsuz etkilenebilir.
Amniyon sıvısında azalma: Gebelikte bebeğin içinde bulunduğu amniyon sıvısının çeşitli nedenlerle azaldığı hallerde tüm vücutla birlikte kalça ekleminin de gelişimi bozulabilir.
Makat doğum: Doğum esnasında bebeğin ilk gelen kısmının bacaklar ve makat bölgesi olması halinde kalça eklemi zarara uğrayabilir ve çıkık gelişebilir.
Kalça çıkığına ortaya çıkan klinik belirtiler hastanın yaşına ve eklemin etkilenme durumuna göre oldukça farklılık gösterir. Hayatın ilk yıllarında fizik muayene hariç kalça çıkığına dair herhangi bir belirti izlenemeyebilir. Kalça ekleminin zamanla zarar görmesiyle birlikte ergenlik ve yetişkinlik döneminde ciddi klinik semptomlar ortaya çıkabilir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Yürüme bozukluğu, sekerek veya aksayarak yürüme
Bir uyluğun diğerine göre kısa kalması
Etkilenen kalça ekleminin kullanımından kaçınılması
Dize yayılım gösterebilen kalça ağrısı
Kalça ekleminde ağrı ve anatomik bozukluk nedeniyle eklem hareket açıklığında kısıtlanma
Kalça eklemi anatomisinde bozulma ve uyluğun anormal şekilde yerleşmesi veya dönmesi
Çocuklarda oturma, emekleme ve yürüme gibi hareket kabiliyetlerinin gelişiminde gecikmedir.
Sağlıklı, mutlu ve ağrısız günler dileğimle…
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.