kardeşliği yeniden tesis etmeli

Kardeşliği Yeniden Tesis Etmeli

Yaşadığımız ve yaşlandığımız toplumda, sıkıntılarımızdan biride yeterince kardeşlik prensiplerini geliştirip, uygulama alanlarını daraltmamızdan dolayıdır.

Bu konuda son zamanlarda gerek dergilerde, gerek cami vaazlarında, en çok işlenen konuların başında, kardeşlik konusu gelmektedir.

“Müminler ancak kardeştirler. O halde iki kardeşinizin arasını düzeltin.” ayeti ile bir önceki ayet daha önce de geçtiği gibi zalim olmanın (meşru devlete isyan etmenin) imanı ortadan kaldırmadığına delâlet etmektedir. Zira zalim olmalarına rağmen Allah Tealâ onları mümin kardeşler diye isimlendirmektedir.”  (Hucurât:49/9-10) 

Müslümanlar kardeştirler. Tasada, sevinçte, varlıkta, yoklukta, her zaman ve her ortamda bir müslümandiğer müslüman kardeşleriyle beraber olacaktır. Onlara asla zulmetmeyecek, düşmanlık düşünmeyecek. Müslüman kardeşlerinin malını, canını, ırzını, namusunu kendi malı, canı, kendi namusu bilecek. Müslüman kardeşlerine fedakâr davranacak. Kendisi aç kalacak ama kardeşlerine yedirecek. Kendisi giymeyecek ama kardeşine giydirecek.

Her zaman kendi nefsini kardeşine tercih edecek..

Haris el-Aver demiştir ki: Örnek şahsiyet olan Hz. Ali (Radiyallahu Anh)’ye Cemel ve Sıffin ehlinden zalim olanlarla savaşmaktan soruldu: Onlar müşrik midir? dendiğinde Hz. Ali (Radiyallahu Anh) “Hayır, onlar müşriklikten kaçmışlardır.” “Peki, onlar münafık mıdır?” denildiğinde, “Hayır değiller, zira münafıklar Allah’ı pek az zikrederler.” “Öyleyse onların durumu nedir?” diye sorulduğunda: “Kardeşlerimiz bize karşı zulmetmişlerdir.” demiştir.

Bu konuda Allah Rasûlü (Sallallahu Aleyhi Ve Selem) Efendimiz de buyurdular ki:

“Birbirinize kin tutmayınız, hased etmeyiniz, sırt dönmeyiniz ve ilginizi kesmeyiniz. Ey Allah’ın kulları, kardeş olunuz. Bir müslüma-nın, din kardeşini üç günden fazla terketmesi helâl değildir.” (Buhârî, Edeb 57, 58, 62; Müslim, Birr 23, 24, 28, 30-32.)

Ortak vasıfları ve temel görevleri Allah (CelleCelelüh)’a kul olmaktan ibâret olan Müslümanlar, bu vasıflarını korumak ve görevlerini yerine getirmek için bazı noktalara özel ihtimam göstermek zorundadırlar. Bu noktaların başında “kardeşlik” kavramına ters düşecek duygulara kapılmamak, öylesi davranışlarda bulunmamak gelir.

Peygamber (Sallallahu Aleyhi Ve Selem) Efendimiz: “Muhakkak ki Allah, bana sizin mütevazı olmanızı, birinizin diğerine övünmesini ve zulmedip haddi aşmamasını vahyetti.” (Müslim)

Buğz: Sevgisizlik, birilerine karşı içinden kin ve nefret duymak, düşmanlık beslemek demektir. Bu sebeple de bir müslümanın bir başka müslümanabuğzetmesi, her şeyden önce kardeşlik kavramına ve duygusuna ters düşer. Ancak buğz, tamamen dini kaygılar sebebiyle ve Allah rızâsı için olursa, o zaman sakıncalı olmaktan çıkar ve olumlu bir anlam kazanır.

“İnsanların Allah’a en uzak olanları, en fazla kin taşıyanlardır” (Buhari)

Haset: Başkasının sahip bulunduğu maddî mânevî bir değerin onun elinden çıkmasını istemek demek olan haset, dilimizde kıskançlık kelimesiyle karşılanmaktadır. Bu mânada müslümanlarınbirbirlerini kıskanmaları, çekememeleri, her birinin yekdiğerinin imkânlarında, malında, mülkünde, mevki ve makamında gözü olması, önce kardeşlik hukukuna sığmaz, sonra da toplumda emniyet ve güven bırakmaz. Aslında iyice tetkik edilecek olursa, hasedin temelinde ilâhî takdir ve taksime itiraz etmek niyet ve anlamının bulunduğu görülecektir. Hasedin yasaklanmasının belki asıl sebebi de budur.

“Husumete devam etmen sana günah olarak yeter.” (Tirmizi)

Kıskançlık ve çekememezliğin ilk ve asıl zararı, bu duyguya sahip olanlaradır. Başkalarında bulunan nimetlerin onlarda kalmakla beraber, bir benzerinin de kendisine verilmesini istemek, arzu etmek yasak değildir. Bu tür duyguya gıpta ve imrenme denir. Gıpta, güzelliklerin artmasını temenni etmek anlamı taşır.

“Hasedden, kıskançlıktan sakının. Çünkü ateşin odunu yakıp bitirdiği gibi hased de iyilikleri yok eder.” (İbn-i Mace)

Sırt çevirme: Buğz ve haset birer duygu idi. Sırt çevirmek ise, bu duygulara dayalı olarak, düşmanlık olsun diye Müslümanlara arkasını dönme, görüşüp konuşmama, onlardan kopma demektir ve bu bir davranıştır. Müslümanların birbirlerine arka vermeleri, destek çıkmaları gerekirken, birbirlerine sırt dönmeye kalkışmaları, elbette "kardeşlikle” bağdaşmaz. O yüzden de yasaklanmıştır.

İlişki kesme: Maddî mânevî bütün ilişkileri koparma, Müslüman-larla ilgilenmeme demektir. Eskiler buna kat-ı alâka derler. Kardeşler arasında, ciddî ve meşrû bir sebebe dayanmayan bir ilişki kesme, çok ciddî mânada bir bozgun alâmetidir.

Küsme, konuşmama: Çok farklı sebeplere dayalı olarak insanlar birbirlerine kızabilir, küsebilirler. Ancak bunun makul ve meşrû bir sürede sona erdirilmesi gerekir. Bu süre hadîs-i şerîfte en fazla üç gün olarak belirlenmiştir. Üç güne kadar küs durmanın hiç bir sakıncası yoktur, sanılmamalıdır. Onun da sakıncası vardır ama küsme olayı üç günü taşarsa, işte o zaman açıkça “haram” sınırına girmiş olur. 

Kişisel değil de tamamen dinî sebeplerle üç günden fazla küs durulabilir. Buna delil olarak, TebükSeferi’ne mazeretsiz katılmayan Ka’b İbni Mâlik ve arkadaşlarıyla, haklarında âyet gelinceye kadar, Hz. Peygamber ve ashâbının elli gün küs durdukları gösterilmektedir. (Riyâzü’s Sâlihîn, 6.Cilt, Erkam Yay.)

Dinimiz Müslümanları kardeş ilân etmiştir. İslâm toplumu kardeşler toplumudur. Kardeşlik hukukuna ve kavramına ters düşen buğz, haset, sırt çevirme, ilişki kesme ve küsme gibi bütün duygu ve davranışlar yasaklanmıştır.

Şairne güzel ifade eder;

“Âşık der inciten den incinme, incitenden kemalde noksan imiş incinen incitenden.”

Selam ve dua